Khớp cắn ngược ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển toàn diện. Phát hiện và can thiệp sớm là yếu tố quan trọng giúp trẻ tránh khỏi những hệ quả lâu dài. Trong bài viết này, Th.Bs Nguyễn Anh Ngọc (Giám đốc chuyên môn Home Dental) sẽ giúp phụ huynh hiểu rõ về tình trạng khớp cắn ngược ở trẻ em, nguyên nhân, biểu hiện, cũng như các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.
Khớp cắn ngược ở trẻ em là gì?
Khớp cắn ngược là tình trạng mất cân đối giữa hai hàm răng, xảy ra khi răng cửa hàm dưới che phủ răng cửa hàm trên trong trạng thái cắn trung tâm. Đây là dạng sai khớp cắn hạng III, gây ra những thay đổi không chỉ về chức năng ăn nhai mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt.
Trẻ em bị khớp cắn ngược thường gặp tình trạng khuôn mặt gãy, lõm, hoặc có hình dạng “lưỡi cày.” Những biểu hiện này không chỉ làm trẻ tự ti mà còn khiến việc giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn.
Nguyên nhân gây khớp cắn ngược ở trẻ em
Do răng
Khớp cắn ngược do răng thường xuất hiện khi thời gian mọc răng không đồng đều. Cụ thể, nếu răng cửa hàm dưới mọc sớm hơn răng cửa hàm trên, chúng có thể cản trở sự phát triển của hàm trên, dẫn đến sai khớp cắn. Ngoài ra, những thói quen xấu như trượt hàm ra trước cũng có thể là yếu tố góp phần.
Do xương hàm
Một số trẻ bị khớp cắn ngược do sự kém phát triển của xương hàm trên hoặc do xương hàm dưới phát triển quá mức. Điều này thường gặp ở trẻ bị dị tật khe hở môi – vòm miệng, dẫn đến sự mất cân đối nghiêm trọng giữa hai hàm.
Do cả răng và xương hàm
Trong một số trường hợp, trẻ có thể bị khớp cắn ngược với nguyên nhân kết hợp cả từ răng và cấu trúc xương hàm.
Xem thêm: Những vấn đề phổ biến về khớp cắn cần thực hiện chỉnh nha
Dấu hiệu nhận biết khớp cắn ngược ở trẻ em
Việc phát hiện sớm khớp cắn ngược có thể giúp phụ huynh đưa ra kế hoạch điều trị kịp thời. Một số biểu hiện điển hình bao gồm:
- Răng hàm dưới phủ lên răng hàm trên, tạo nên sự lệch lạc rõ rệt.
- Hai hàm không khớp đúng vị trí, dẫn đến khó khăn trong việc nhai và nghiền nát thức ăn.
- Vòm hàm trên nhỏ hơn vòm hàm dưới, làm cho khuôn mặt trẻ mất cân đối.
- Từ góc nhìn nghiêng, khuôn mặt trẻ thường bị gãy, với cằm nhô ra rõ rệt.
- Trẻ có thể gặp các vấn đề khác như viêm nướu, sâu răng hoặc khó khăn trong việc phát âm.
Khớp cắn ngược ảnh hưởng như thế nào đối với trẻ em
Ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng
Khớp cắn ngược làm cho hàm của trẻ bị sai lệch, cắn không khít và ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai ở trẻ, đây cũng có thể là lý do khiến trẻ biếng ăn. Từ đây, thức ăn không được nghiền nát do trẻ gặp vấn đề ăn nhai có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa thức ăn. Lâu dài ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của trẻ.
Ngoài ra, tình trạng này ở trẻ dẫn dẫn tới rối loạn chuyển động của xương hàm dưới, chuyển động của khớp thái dương hàm do phân bố lực tác động vào răng và xương hàm không đều và có thể gây nên bệnh lý về thái dương hàm sau này.
Xem thêm: Cách khắc phục tình trạng móm răng sau khi niềng
Rối loạn chức năng xương hàm
Lực tác động không đồng đều lên hàm dưới có thể gây ra các vấn đề về khớp thái dương hàm, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh lý mãn tính.
Mất thẩm mỹ và ảnh hưởng tâm lý
Khớp cắn ngược lâu dài khiến khuôn mặt trẻ bị biến dạng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự tự tin và khả năng giao tiếp.
Ảnh hưởng đến phát âm
Cấu trúc hàm sai lệch cản trở khả năng phát âm rõ ràng. Trẻ thường bị nói ngọng hoặc nói lắp, ảnh hưởng lớn đến quá trình học tập và phát triển ngôn ngữ.
Phương pháp điều trị khớp cắn ngược ở trẻ em
Việc điều chỉnh khớp cắn ngược ở trẻ đóng vai trò vô cùng quan trọng để ngăn ngừa những tác động tiêu cực về sức khỏe và thẩm mỹ. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng nhai, phát âm mà còn gây mất tự tin và để lại nhiều hậu quả lâu dài. Đặc biệt, đối với những trường hợp khớp cắn ngược do xương ở mức độ nặng, việc điều trị càng để lâu càng trở nên phức tạp, đôi khi cần phải phẫu thuật hàm – một phương pháp tốn kém và tiềm ẩn rủi ro.
Đối với khớp cắn ngược đơn giản do răng, phát hiện và điều chỉnh sớm có thể mang lại kết quả khả quan chỉ với các phương pháp chỉnh nha đơn thuần. Theo khuyến cáo của các nha sĩ, độ tuổi lý tưởng để điều chỉnh khớp cắn ngược là từ 10 đến 15 tuổi. Ở giai đoạn này, răng vĩnh viễn đã mọc đầy đủ, và xương hàm đang trong quá trình phát triển linh hoạt. Đây là thời điểm vàng khi cấu trúc răng và xương hàm vẫn còn mềm, dễ dàng chịu tác động chỉnh hình, dù nguyên nhân của khớp cắn ngược là do răng hay xương.
Niềng răng bằng mắc cài truyền thống
Phương pháp này sử dụng mắc cài để dịch chuyển răng về đúng vị trí trên cung hàm. Niềng răng truyền thống mang lại hiệu quả cao, giúp cải thiện cả chức năng nhai và thẩm mỹ.
Niềng răng Invisalign
Niềng răng Invisalign là một giải pháp tiên tiến, sử dụng các khay trong suốt để điều chỉnh răng. Phương pháp này không chỉ đảm bảo hiệu quả điều trị mà còn mang lại tính thẩm mỹ cao, giúp trẻ tự tin trong quá trình chỉnh nha.
Sử dụng hàm Facemask
Facemask là khí cụ được chỉ định cho các trường hợp khớp cắn ngược do xương hàm trên kém phát triển. Thiết bị này kích thích sự phát triển của xương hàm trên, giúp cân bằng cấu trúc khuôn mặt.
Phòng ngừa khớp cắn ngược ở trẻ em
Phụ huynh có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản để phòng tránh tình trạng khớp cắn ngược cho con em mình:
- Loại bỏ các thói quen xấu như mút tay, nghiến răng hoặc đẩy lưỡi.
- Theo dõi quá trình thay răng của trẻ để phát hiện sớm những bất thường.
- Đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ, đặc biệt nếu có dấu hiệu sai lệch khớp cắn.
Khớp cắn ngược ở trẻ em là vấn đề nghiêm trọng, cần được phát hiện và can thiệp kịp thời để bảo vệ sức khỏe và thẩm mỹ cho trẻ. Việc điều trị sớm không chỉ mang lại hiệu quả cao mà còn giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Để biết thêm thông tin hoặc đặt lịch khám, quý phụ huynh có thể liên hệ với đội ngũ chuyên gia tại Home Dental qua hotline hoặc hệ thống đăng ký trực tuyến.
